เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา มีข่าวช็อควงการสื่อออนไลน์ของฝรั่งคือเว็บไซต์ไอที Gigaom ประกาศปิดตัวฉับพลัน โดยให้เหตุผลว่าเป็นหนี้เยอะ เงินไม่พอ เจ้าหนี้เลยตัดสินใจปลดพนักงานทั้งหมด
งานนี้ทุกคนงง ผมก็งง พอผ่านมาได้ 2-3 วัน ฝุ่นเริ่มหายตลบ เราเลยเห็นภาพรวมของปัญหาชัดเจนขึ้น ในฐานะคนทำสื่อออนไลน์ลักษณะใกล้เคียงกัน ผมคิดว่าเป็นเรื่องที่ควรศึกษาและบันทึกไว้สักหน่อย
ปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ e-book ในบ้านเราไม่เกิดสักเท่าไรก็เพราะ "ขาดหนังสือชื่อดัง" ระดับแม่เหล็กที่สามารถทำให้คนไม่เคยอ่านอีบุ๊กหันมาอ่านอีบุ๊กได้ อันนี้ผมเคยคุยกับสำนักพิมพ์บางแห่ง ได้รับคำตอบว่าเป็นเรื่องของ right ที่ขอมาเฉพาะการพิมพ์ลงกระดาษ พอไม่ได้ขอ right เวอร์ชันอิเล็กทรอนิกส์มาด้วย (เพราะต้องจ่ายเพิ่มขึ้น) ก็เลยทำยาก
ข่าวใหญ่ในวงการสื่อตะวันตกประจำสัปดาห์ที่ผ่านมาคือ อวสาน The Daily โครงการหนังสือพิมพ์ดิจิทัลบนแท็บเล็ตของ News Corporation (ถ้าไม่รู้จัก อ่านรายละเอียดของ The Daily)
สิ่งที่ทำให้ The Daily เป็นจุดสนใจมาโดยตลอดคือ
เมื่อ The Daily ไปไม่รอด ก็มีกูรูด้านสื่อจำนวนมากออกมาประเมินหรืออธิบายสาเหตุของความผิดพลาด ซึ่งผมคิดว่ามันก็เป็นบทเรียนที่ดีเหมือนกันสำหรับคนทำสื่อดิจิทัลอย่างตัวผมเองด้วย
เจอโฆษณานี้แปะอยู่ข้างรถไฟฟ้า เลยรู้สึกว่า อืม เว็บรีวิวร้านอาหาร-สถานที่ในเมืองไทยนี่มันก็เยอะเหมือนกันนะ
ที่รู้จักและนึกออก - แนวพวก user-generated content
ถ้าเรายึดนิยามว่า media tablet เป็นโซลูชันที่ใช้แท็บเล็ตบริโภค (consume) สื่อหลากหลายชนิดแล้ว ชัยชนะของตลาดนี้อยู่ที่ vertical integration ว่าใครมีแพลตฟอร์มอะไรครบถ้วนกว่ากัน ให้บริการได้เพียบพร้อม ประสานเป็นอันหนึ่งอันเดียวดีกว่าคู่แข่ง
เท่าที่นึกออก ตอนนี้ก็มี "จตุรเทพ" ที่ดันมี 5 ราย
สำหรับคนที่สนใจเรื่อง digital media ผมแนะนำให้ตาม บล็อกของ Mathew Ingram บน GigaOm ซึ่งเขาจะเขียนเรื่องหนังสือพิมพ์ในยุคดิจิทัลไว้ค่อนข้างมาก
บล็อกตอนนี้ก็มีที่มาจาก บทความของ Mathew เช่นกัน โดยเขาเขียนถึง John Paton ซึ่งเคยเป็นซีอีโอของบริษัทหนังสือพิมพ์ Journal Register Company (JRC)
JRC เป็นบริษัทสื่อที่มีหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นของสหรัฐจำนวนมากอยู่ในมือ หนังสือพิมพ์ในเครืออาจจะไม่ดังถึงขนาดหนังสือพิมพ์ระดับชาติของอเมริกาอย่าง NYT, WSJ แต่หลายเล่มก็มีประวัติยาวนานตั้งแต่สมัยตั้งประเทศอเมริกา อย่างไรก็ตาม อุตสาหกรรมสื่อสิ่งพิมพ์อยู่ในช่วงขาลงในรอบ 10 ปีให้หลัง และ JRC ล้มละลายในปี 2009
John Paton มาเป็นซีอีโอของบริษัทในปี 2010 และปรับยุทธศาสตร์ของบริษัทใหม่หมด หันมาเน้นสื่อดิจิทัลเป็นความสำคัญอันดับแรก และหนังสือพิมพ์กระดาษเป็นระดับรองลงไป (ยุทธศาสตร์ Digital First)
แนวคิดนี้ใครๆ ก็คิดได้ แต่ทำได้จริงหรือไม่นั่นอีกเรื่อง แต่ปรากฏว่า Paton ดันทำได้ และยืนยันด้วยตัวเลขโฆษณาเติบโต 2-6 เท่าของค่าเฉลี่ยในอุตสาหกรรม (ขึ้นกับชนิดของโฆษณา) และผลประกอบการจากล้มละลายในปี 2009 มาเป็นกำไร 15% ในปี 2010
เคล็ดลับทั้งมวลอยู่ในบล็อกของ John Paton ชื่อ John Paton’s Dec. 2 Presentation at INMA Transformation of News Summit in Cambridge, Mass. ซึ่งเป็นการสรุปความจาก speech ของเขาอีกทีหนึ่ง
เมื่อวานคุยกับ @iZipBoy แห่ง MXPhone ที่งานเปิดตัว PlayBook (หัวข้อไม่ได้เกี่ยวกับ PlayBook เลย) น่าเอามาบันทึกไว้หน่อย
ผมคิดว่าสมรภูมิของโลกไอทีจะเปลี่ยนจากแท็บเล็ตไปลุยกันที่ทีวีในระยะอันใกล้ ทีวีไม่เปลี่ยนแปลงในเชิงการทำงานมานานมากแล้ว (อย่างเก่งก็เพิ่มความละเอียด ระบบเสียง 3D อะไรเทือกๆ นี้) แต่การแข่งขันช่วงถัดไปจะเปลี่ยนทีวีถึงระดับรากเหง้า คือเปลี่ยนระบบจาก broadcast ทางเดียว (ไม่ว่าจะผ่านสื่ออะไรก็ตาม) มาเป็น two-way ผ่านอินเทอร์เน็ตแทน
จริงๆ มันเป็นวิชั่นที่บิล เกตส์ เคยฝันไว้กับ WebTV (ซึ่งก็แป๊ก) นั่นแหละ แต่หลายๆ อย่างมันเพิ่งพร้อม