สำหรับคนที่ติดตามข่าวการเมืองมาเลเซีย ที่เกิดการพลิกโผครั้งใหญ่จนต้องเปลี่ยนตัวนายกรัฐมนตรี อาจงง และไม่เข้าใจที่มาที่ไป
เท่าที่อ่านมาพบว่าบทความสรุปของ Nikkei อันนี้ดีมาก ครบมาก อ่านจบแล้วเคลียร์
Nikkei Asia อธิบายเรื่องราวก่อนหน้านี้สั้นๆ
ในการเลือกตั้งปี 2018 พรรค UMNO ที่ครองอำนาจมาตั้งแต่ตั้งประเทศ พ่ายแพ้เป็นครั้งแรก เพราะนายกรัฐมนตรี Najib Razak เสียคะแนนนิยมจากปัญหากองทุน 1MDB
พรรคฝ่ายตรงข้าม เป็นพันธมิตรที่เกิดจาก พรรค PKR ของ Anwar Ibrahim จับมือกับพรรค PPBM/Bersatu ของอดีตนายก Mahathir Mohamad ที่กลับมาเล่นการเมืองอีกครั้ง
ด้วยกฎเรื่องการเลือกตั้งมาเลเซีย เอื้อต่อจำนวน ส.ส. ของ UMNO มากๆ ดังนั้นต่อให้ UMNO เสื่อมความนิยมแค่ไหน พรรค PKR ก็มี ส.ส. ไม่พอตั้งรัฐบาลได้ (มี 47 คน) จึงต้องจับมือกับพรรคอื่นๆ และด้วยบารมีของ Mahathir ทำให้ PPBM ที่มี ส.ส. แค่ 13 คน กลายเป็นนายกรัฐมนตรีอีกรอบ
หลังจากนั้น Mahathir ได้เป็นนายก ก็สั่งจับ Najib และแกนนำ UMNO, อภัยโทษให้ Anwar ที่อยู่ในคุก (ณ ตอนเลือกตั้ง) และประกาศว่าจะเป็นนายก 2 ปีแล้วส่งไม้ต่อให้ Anwar ซึ่งก็คือปี 2020 แต่ไม่ระบุชัดว่าตอนไหน
พอถึงปี 2020 ฝ่ายของ Anwar (ซึ่งทุกคนก็รู้ว่าซัดกับ Mahathir มานานหลายทศวรรษ) ก็ทวงถามเก้าอี้นายก ตอนนี้มีตัวละครโผล่มาอีก 2 ตัวคือ
- Muhyiddin Yassin เบอร์สองของพรรค PPBM
- Azmin Ali เบอร์สองของพรรค PKR
ตัว Yassin นั้นเป็นอดีตรองนายกของ Najib ด้วย แต่พอวิจารณ์เรื่อง 1MDB เลยโดน Najib ปลดในปี 2015 และทำให้เขามาตั้งพรรค PPBM ในปี 2016
ส่วน Azmin Ali เป็นผู้ช่วยของ Anwar มาตลอด และเป็นหัวหน้าพรรค PKR ในช่วงที่ Anwar โดนขังคุกอยู่ด้วย แต่ภายหลังก็ทะเลาะกันและห่างเหินกันไป แม้ยังอยู่ในพรรคเดียวกัน
เหตุการณ์ผลิกผันเกิดขึ้นเมื่อ Anwar มาทวงเก้าอี้นายกแล้ว Mahathir ไม่ยอมคืนให้ ปัญหาคือฝั่งรัฐบาลต้องการเสียงจากพรรค PPBM ของ Mahathir ทำให้ Mahathir ประกาศลาออกจากตำแหน่งและถอนพรรค PPBM ออกจากรัฐบาล เพื่อสร้างอำนาจต่อรองในการเจรจากับฝ่าย Anwar
แผนการก็เหมือนจะเป็นไปด้วยดี แต่ Yassin และ Ali ซึ่งเป็นเบอร์สองของทั้งสองพรรค กลับไปเจรจากันเอง แล้วหักหลังทั้ง Mahathir และ Anwar โดยนำปีกของพรรค PPBM และ PKR ที่อยู่ฝั่งตัวเองมาร่วมกัน (ในนามพรรค PPBM ก็คือ Ali ย้ายจาก PKR มาอยู่ PPBM) จากนั้นไปจับมือกับฝั่งพรรค UMNO/PAS ที่เดิมเป็นฝ่ายค้าน ตั้งรัฐบาลขึ้นมาได้
Yassin เข้าเฝ้าสุลต่านของมาเลเซีย ที่มีอำนาจแต่งตั้งนายก และทำให้สุลต่านเชื่อได้ว่ามีเสียงมากพอที่จะตั้งรัฐบาลได้ จึงได้เป็นนายก (แบบยังไม่ต้องเปิดสภา) อันนี้เป็นกฎหมายของมาเลเซียที่แปลกๆ ดี
อธิบายง่ายๆ คือ ทั้ง Mahathir/Anwar โดนเบอร์ 2 ของตัวเองหักหลัง แล้วนำกำลังไปร่วมกับศัตรู คือดราม่าโคตรๆ
คนที่พลาดเองจริงๆ คือ Mahathir ที่ดันไปลาออก เพราะอยู่เฉยๆ ก็ไม่มีใครมาถอดถอนออกจากตำแหน่งได้ และไม่มีทางเปิดช่องให้ Yassin หักหลังได้ด้วย (มาเสียคนตอนแก่ อายุ 90 กว่าแล้ว)
ตอนนี้ Yassin นั่งเป็นนายกรัฐมนตรีโดยยังไม่เปิดสภา ฝั่งของ Mahathir ก็เคลมว่าตัวเองมีเสียงมากกว่าและสามารถโค่นรัฐบาล Yassin ลงได้ ซึ่งสภาจะไปเปิดช่วงเดือนพฤษภาคม 2020 (แถมยังไม่รู้ว่าจะเปิดได้จริงๆ ไหมจากปัญหา COVID) ตรงนี้ต้องรอดูกันต่อไป ที่แน่ๆ คือการเมืองมาเลเซียหลังจากนี้ไม่เสถียรแน่นอน
ภาพจาก Facebook Mahathir